İstanbuL’daki Mini Mini Kuş Evleri

Bugün sizlere İstanbul’da kendisi minik ancak sanatsal olarak oldukça gösterişli mini mini yapılardan bahsedeceğim… İstanbul’daki kuş evleri 🙂

Kuş evleri aslında sadece İstanbul’da yer almıyor. 15. yüzyıl Osmanlı döneminde, klasik Osmanlı mimarisi ile yapılmış bir çoğu ve bir çok şehirde Osmanlı yapılarında yer alıyor. Yılların İstanbul delisi ve sıkı bir kuş sever olarak bu güzellikleri bugüne kadar nasıl gözden kaçırdım şaşırdım doğrusu. Tabii ki varlıklarını öğrenip araştırmaya başladığımda ise derhal sizinle paylaşmaya karar verdim. Belki benim gibi hala bu minik güzelliklerden haberi olmayanlar vardır… 🙂

Doğum günü hayvanları koruma gününe denk gelmiş biri olarak hayvan sevgisi bende bambaşka. Ama kuşların yeri çok ayrı bende. Minik dostlarımız için bugün elimizden geleni yapsak ta yüzyıllar öncede bunun düşülmüş olması gerçekten çok güzel. Serçelerin, sakaların, güvercinlerin, kırlangıç ve kumruların yuva yapması, soğuktan korunması için yapılmış bu tatlı kuş evleri. Aslında kuş sarayları demek daha doğru olur sanırım. (Fotoğrafları incelediğinizde ne demek istediğimi anlayacaksınız. 🙂 )

İstanbul’daki kuş evleri o dönemde birçok yapı için düşünülmüş ve yapılmış ama çok azı günümüze kadar gelebilmiş. Özellikle ahşaptan yapılmış olanlar çoktan yok olmuş bile. Saraylara, evlere, camiilere, medreselere, kütüphanelere hemen hemen bir çok yapıda ufak tefek gizlenmiş kuş evleri var.

Kuş evleri öyle rastgele gelişi güzelde yapılmamış. Mimarisine özenildiği kadar soğuktan korunmaları için yapıların çoğunlukla güney cephelerine, bol güneş gören ve rüzgar almayan kısımlarına yapılmışlar. Yüksek ve rüzgar alan bir bölgede olanlar ise (ki sayıları çok az) zaten yapısı gereği korunaklı yapılmış.  Kısacası tam bir tasarım harikası.

Kuş evleri birkaç çeşit yapılmış. Belki dönem dönem farklılıklar göstermiştir yapıları. Daha öncede belirttiğim gibi ahşap olanlar günümüze ulaşamamış bile. Bazıları daha basit şekilde düşünülmüş. Yapıların duvarlarında küçük delikler açılmış ve kuşların yuva yapması sağlanmış. Kimileri bakımsızlıktan yok olmak üzere. Bazıları ise oldukça gösterişli ve bulunduğu yapının mimarisine uygun olarak yapılmış. Üzerlerinde minik delikler ve kuşların konabilmesi için çıkıntıları var. Bunlardan bir kaçı ve benim en çok beğendiklerim ise şöyle;

Selimiye Camii’sinde yer alan kuş evleri

Selimiye Camii’si 3. Selim tarafından yaptırılmış. 1820 yılındaki fırtınada iki minaresi de yıkılan Selimiye Camii’sinde iki tatlı kuş evi bulunuyor. 🙂

Ayazma Camii’sinde Yer alan kuş evleri

Yine Osmanlı döneminde Sultan 3. Mustafa tarafından yaptırılmış Ayazma Camiisi. 18. yüzyılda yaptırılan bu camiide bulunan kuş evleri ise aşağıdaki gibi… 🙂

 

Üsküdar Yeni Valide Camii’sinde yer alan kuş evleri

Üsküdar’da Marmaray’ın çıkışındaki o heybetli ve güzel camii… Üsküdar’ın merkezinde yer alıyor. Restorasyonu yeni bitti sayılır. Burası da Sultan 3. Ahmet’in Validesi Gülnuş Emetullah Sultan tarafından yaptırılmış. Burada da çok güzel kuş evleri var ve kala kullanımda… 🙂

Seyyid Hasan Paşa Medrese’sinde yer alan kuş evleri

Seyyid Hasan Paşa tarafından İstanbul’da Beyazıt yakınlarında Vezneciler’de inşaa edilmiş olan bu medresede de çok tatlı kuş evleri var.