Tarihi Haydarpaşa Garı
Bundan 40-50 yıl önce Anadolu’dan gelenlerin İstanbul’a ilk ayak bastığı yerdi Haydarpaşa Garı. Türk sinemalarının başrolü… Nasıl olmasındı ki İstanbul’a gelmişsin ilk kez, elinde bavulun… İniyorsun trenden, garın kapısından çıktığında karşında Boğaziçi, Marmara Denizi, ileride Saray burnu, yukarıda martılar ve miss gibi İstanbul havası. İşte tüm güzelliği ile taşı toprağı altın İstanbul… 🙂
Tabii ki bu günler oldukça geride kaldı. Benim yaşım ancak Mavi tren ile Ankara’ya gittiğimizi hatırlayacak kadarına yetiyor. Sonrasında yavaş yavaş trenin yerini otobüs ve uçaklar aldı, ardından Gar tadilata alındı ve tren seferleri başka istasyonlardan yapılmaya başlandı. Bir ara Kadıköy Kitap Günleri Haydarpaşa Garı’nda yapılıyordu. Güzel Günlerdi… Belki tadilat bittiğinde tekrar etkinlikler düzenlenir.
Uzun yıllardır tadilatta olan Haydarpaşa garı, umarım birgün müze olarak geri açılır ve Eşsiz konumu ile Kadıköy’ün en gözde mekanlarından biri olarak varlığını sürdürmeye devam eder.
Gelin Haydarpaşa Garı’nın tarihine, yapım aşamasına bir göz atalım. Bugüne kadar neler görmüş geçirmiş…
Haydarpaşa Garı’nın Yapımı ve Tarihi
Haydarpaşa Garı, Tipik Alman mimarisinin en güzel örneklerinden birisidir. İsmini, Sultan III. Selim’in kendisine yapılan oldukça özverili hizmetlerine istinaden iyi niyet göstergesi olarak emrindeki paşanın adını içinde garında bulunduğu çevreye vermesi ile alır. Yük boşaltma, yük alma, depolama amaçlarıyla oldukça geniş bir tesis olarak tasarlanarak yapılmıştır. Elbette ki bulunduğu yer itibariyle hem kara, hem deniz ticaretine uygun konumu nedeniyle de bu bölge seçilmiştir.
II.Abdülhamit’in emri ile yapımına başlanan Haydarpaşa Garı, 1906-1908 arasında 2 yıl süren inşaat sürecinden sonra ortaya çıkan muazzam bir eserdir. İki Alman mühendisin oluşturduğu projenin hayata geçirilmesini sağlayan Anadolu Bağdat şirketi aslen yine bir Alman şirketidir. Yapımı esnasında birçok Alman taş sanatkarının yanı sıra İtalyan taş sanatkarı da çalışmıştır.
Haydarpaşa Garı, mimarisinin temelini oluşturan 100 civarı tahta direkten oluşan bir sistem üzerine kurulmuştur. Gar ciddi anlamda büyük depremlere karşı dayanıklıdır ve günümüze kadar hasar almadan gelmiştir. Alman mimarisinin olmazsa olmazı ahşap dik çatı stilinin en güzel örneklerinden birisidir.
Haydarpaşa Garı geçirdiği yangınlara patlamalara rağmen yapılan onarımlar ile tüm asaletiyle dimdik ayaktadır. Yaşanılan olaylar arasında en bilinenlerinden biri, 1917 yılında taşınmakta olan cephanelere karşı ingilizlerin düzenlediği sabotaj sonunda, çok büyük zarar görmüştür. Sonrasında 1979 yılındaki, yakınlarından geçmekte olan bir tankerin patlaması sonucunda da ciddi bir hasar oluşmuştur.
O dönemden günümüze yapılan restorasyon ile yeniden hizmete girmiş ancak 2010 yılında yapılan son çatı tadilatları sırasında çıkan yangında çatı ve alt bölümü tamamen yok olmuştur. Yeniden yapılandırma çalışmaları hâlâ devam etmektedir.
Anadolu’nun hemen hemen her köşesine seferleri ile bilinen en ünlü trenleri ise, Kurtalan Ekspres, Fatih Ekspresi, Başkent Ekspresi, Doğu Ekspresidir.
Haydarpaşa Garı Nerede?
Adres: Rasimpaşa, 34716 Kadıköy/İstanbul
Telefon: (0216) 348 8020
